TERRA MADRE / TOPRAK ANA
Gül Ünsever
Kaynak: http://www.turizmgazetesi.com/articles/article.aspx?id=32414

Bir fuar kompleksi düşünün ki 150 farklı ülkeden 6000’den fazla delege bir araya gelmiş problemlerini tartışıp çözümler üretiyorlar. İsrailliler Lübnanlılarla konuşuyor, Iraklılar Amerikalılarla sohbet ediyor; onları bu denli birleştiren ortak konu ne olabilir ki, “yemek” ten başka!

Bu şaşırtıcı, bir o kadar da etkileyici buluşma geçen hafta İtalya’da gerçekleşti. 26-30 Ekim 2006 tarihleri arasında Torino’daki fuar alanı Lingotto Fiere ve Oval Alan (hani şu meşhur eski Fiat Fabrika binası’nın hemen yanında) bu büyük organizasyona ev sahipliği yaptı. İki büyük etkinlik bir arada “Terra Madre” ve “Salone Del Gusto”. Organizasyonun sahibi ise Slow Food ( http://www.slowfood.com/)

Terra Madre’nin misyonu; gıda toplulukları, üreticiler, zanaatkarlar, üniversiteler, aşçılar arasında global bir network inşa etmek. Bu misyonu hayata geçirmek üzere 20 yıl önce yola çıkan Carlo Petrini, Slow Food’un kurucusu ve başkanı. Petrini ilk kez 2004 yılında gerçekleştirmiş Terra Madre rüyasını ve her iki yılda bir, onca insanı bir araya getirmeyi başarmış, Venezüellalı bir çiftçinin sorunlarıni bir Japon çiftçi ile paylaşmasını sağlamış.
Fuar alanı gerçekten bir ‘Agora’yı andırıyor, kendiliğinden oluşmuş bir pazar yeri gibi. Battaniyesinin üstünde oturmuş, geleneksel ürünlerini sergileyen ve satan Kenyalı bir çiftçi, yanında Perulu bir çiftçi aile, ülkelerinden getirdikleri ‘panço’ ları satıyor. Terra Madre, sadece hoşluk olsun diye kültürlerarası takasların yapıldığı bir yerden ibaret değildi elbette. Çok çeşitli konferanslar ve seminerlerin gerçekleştiği bir diğer yüzü de vardı organizasyonun. Ülkelerin kültürel ve coğrafi geçmişlerinin konuşulduğu, tartışıldığı, biyolojik çeşitliliğin nasıl globalizasyona yenik düştüğü, GMO (Genetically Modified Organism=Genetiği Değiştirilmiş Ürünler), insanlığın geleceğini çok yakından ilgilendiren konular hakimdi.

Organizasyonun ev sahibi Slow Food olunca, University of Gastronomic Secience öğrencilerinden biri olarak bir ucundan organizasyona müdahil oldum. Böylesine büyük ve anlamlı bir organizasyonun bir parçası olmak gurur vericiydi elbette.

Terra Madre’ye Türkiye’den gelen delegeler de vardı. Biraz onlardan sözetmek istiyorum: Harward’da Türk yemek kültürüne dair konferanslar veren Musa Dağdeviren ve eşi Zeynep Dağdeviren, hani İstanbul kadıköy’de şu zevkle yemeklerini yediğimiz Çıya’nın sahipleri. Tire’li tulum peyniri üreticileri Esra Boyacıoğlu ve babası Cahit Boyacıoğlu, Iğdırlı kayısı üreticisi Haydar Alagöz ve Hikmet Alagöz kardeşler, Karslı 100 yıllık Kars gravyer peyniri üreticisi aileden gelen İlhan Koçullu. Ayrıca hepimizin tanıdığı Mehmet Gürs, Defne Koryürek ve Gaziantep Üniversitesi’ndan Yrd.Doç.Dr. Mustafa Bayram da Terra Madre’deydi. Hani yukarıda anlattığım pazar yerinde Musa Usta, yaptığı ‘kısır’ı ve hazırladığı diğer özgün yemekleri tattırdı herkese. Çok büyük olmayan masada Kars gravyeri, İzmir tulumu, baklava, tahin helvası, kayısı ve acılı bulgur pilavı tadıldı, anlatıldı.

Terra Madre, dünyadan 1000 şefin katıldığı bir ilki de gerçekleştirdi. Bin şef, Oval Salon’da Carlo Petrini’nin Italyanca verdiği komutla –Italyanca bilmedikleri halde- şapkalarını fırlattılar, fotoğraflar çekildi. Ve organizasyonun ikinci gecesinde İtalya’nın 100 ünlü şefi, dünyadan gelen 1000 şef için yemek yaptı. İnanılmaz bir atmosfer, müthiş bir alış-veriş. Birlikle sohbet ettiğimiz Lübnanlı şef Joe Barza ve İsrailli şef Daniel Zach’ın dostlukları ise dünyayı yönettiğini zannedenlere mesaj gibiydi. Amerikalı ünlü araştırmacı ve şef Alice Waters, Ispanya’da 3 Michelin yıldızlı restoran sahibi ve şef Ferran Adria da Terra Madre’deydi.

Biraz istatistiki bilgiler aktarayım katılımcılara dair;
- 1.600 gıda topluluğu,
- beş kıtadan 5.000 çiftçi,
- üretici, balıkçı ve geleneksel gıda üreticisi 150 ülke,
- 1.000 aşçı,
- 400 öğretmen ve üniversite temsilcisi.

Bütün bunların biraraya gelişi ise büyük emek. Organizasyonnun sahibi ve lideri Carlo Petrini ruhunu katmış, bu yola baş koymuş denir ya tam olarak öyle. 20 yıldır faaliyet gösteren Slow Food’un yanısıra Piedmont Bölge Otoritesi’nin, Torino Belediyesi’nin katkılarını ve Torino halkının gönüllü çalışmalarını gözardı etmek imkansız. Yaş ortalaması 50 olan toplam 600 gönüllü çalışan vardı. Bunun dışında 300 aile, yine gönüllü olarak dünyanın dört bir yanından gelen çiftçi ve üreticileri evlerinde ağırladılar. Bu arada unutmadan söylemeliyim ki dünyanın her yerinden gelen 6000 civarındaki delegenin tüm uçuş, konaklama, yeme-içme masrafları organizasyon tarafından karşılandı. Sonuç olarak bu büyük amaca hizmet eden Slow Food, tüm dünyadan gelen üreticileri, zanaatkarları, çiftçileri, gıda topluluklarını 5 gün boyunca aynı çatı altında topladı.

Hemen yan binada gerçekleşen ‘Salone Del Gusto’ ise ayrı bir yazı konusu. Zira oradaki etkinlikleri bir çırpıda anlatmak imkansız. 50 bin metrekarelik alanda 125 geleneksel yiyeceklerin bulunduğu stand, 80 ülkeden 600 peynir, salam, ekmek, zeytin-zeytinyağı standı, Slow Food tarafından koruma altına alınmış, yokolma tehlikesiyle karşı karşıya olan ürünlerin bulunduğu 270 stand, restoranlar, tadım workshop’ları, demonstrasyonlar ve 2000 farklı şarabın bulunduğu ve degüstasyonların yapıldığı ‘Enoteca’. Ve sonuç olarak 170.000 ziyretçinin akın akın geldiği hayalleri zorlayan ve insanı büyüleyen güzellikte bir organizasyon.
Slow Food, Terra Madre ve Salone Del Gusto’yu her iki yılda bir düzenliyor. Rafine zevkleri olan insanlar için mutlaka görülmesi gereken bir organizasyon…

(http://www.slowfood.com)/
(http://www.terramadre2006.org/)
(http://www.salonedelgusto.com/)